Notis Rayuan Versi Terkini Ubah Sifat Rayuan Hak 40 Peratus Sabah – Roger

17 November 2025

KOTA KINABALU: Pemfailan versi kemudian Notis Rayuan oleh Kerajaan Persekutuan mengandungi penambahan yang secara material mengubah sifat rayuan berhubung hak 40 peratus hasil bersih Sabah di bawah Perkara 112D Perlembagaan Persekutuan, kata bekas Presiden Sabah Law Society (SLS), Datuk Roger Chin.

Dalam satu addendum kepada kenyataan terdahulunya, beliau berkata dua penambahan baharu dalam Notis Rayuan versi terkini itu mempunyai implikasi besar terhadap jadual masa semakan serta dapatan penting yang diputuskan Mahkamah Tinggi Kota Kinabalu.

Menurutnya, penambahan pertama ialah kemasukan frasa baharu dalam Perenggan 1 yang merujuk kepada arahan Mahkamah Tinggi berhubung “tatacara dan/atau proses” untuk menjalankan semakan di bawah Artikel 112D, satu frasa yang tidak wujud dalam notis sebelum ini.

“Kesan penambahannya jelas, iaitu rayuan kini menyasarkan jadual masa 90 hari yang ditetapkan untuk melaksanakan semakan sah, serta rangka masa keseluruhan 180 hari yang mengikutinya.

“Garis masa ini adalah mekanisme perlindungan terhadap kelewatan lanjut, dan versi kemudian notis ini berusaha mencabarnya,” katanya.

Beliau berkata, penambahan kedua pula adalah satu penafian baharu yang menyatakan bahawa Kerajaan Persekutuan tidak merayu formula 40 peratus ataupun keperluan untuk mengadakan semakan.

Meskipun kenyataan tersebut kelihatan meyakinkan, Roger berkata ia tidak mengubah hakikat bahawa substansi rayuan kekal mencabar asas keputusan Mahkamah Tinggi.

“Kerajaan masih mencabar dapatan mengenai pelanggaran kewajipan perlembagaan, pengisytiharan bahawa tiada semakan sah berlaku selepas 1973, ketidaksahan Warta 2022, 2023 dan 2025, perintah ganti rugi perlembagaan, serta keperluan untuk mengakaunkan jumlah yang terhutang.

“Formula itu mungkin kekal dari segi bentuk, tetapi alasan yang memberikannya kesan sebenar masih dirayu,” jelasnya.

Beliau berkata kedua-dua penambahan ini meletakkan formula 40 peratus itu tidak disentuh secara teori, namun pada masa sama berusaha menghapuskan atau melemahkan arahan yang menjadikannya boleh dikuatkuasakan.

Tambahnya, rayuan itu dilihat sebagai terus menyasarkan dapatan operasi yang menjelaskan Tahun-Tahun Yang Hilang iaitu tempoh 48 tahun dari 1974 hingga 2021 di mana semakan mandatori tidak dijalankan dan hak itu tidak dibayar, serta kewajipan pematuhan berjadual yang sah.

“Ini merupakan perkembangan penting. Notis kemudian ini meluaskan skop rayuan melebihi apa yang difahami pada awalnya, dan adalah penting untuk orang ramai menyedari apa yang telah berubah dan apa yang masih menjadi pertaruhan,” katanya.